NVM over Prinsjesdag en miljoenennota: (Woon)crisis vragen om integrale aanpak

De wooncrisis raakt ons allemaal. Er komen nauwelijks nieuwe huizen bij. Het stikstofprobleem is hardnekkig. In het commercieel onroerend goed stapelen de maatregelen zich op. De NVM wil voorkomen dat de crisis zich verder verdiept. Niemand wil dat straks een miljoen mensen zoeken naar een geschikte woning. Zonder ingrijpen blijven we van (woon)crisis naar (woon)crisis gaan. Dat kan niet en dat mag niet. Een dak boven het hoofd, een gezonde economie en een evenwichtige agrarische sector zijn basisbehoeftes. Een integrale en langjarige aanpak is nodig. De NVM vindt een nieuw ministerie van Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) daarom een goed idee.

“Het kabinet Rutte IV heeft het afgelopen jaar veel plannen gelanceerd om tot verbeteringen in de woningmarkt te komen. Maar voor veel woningzoekenden wordt de situatie alleen maar slechter, omdat er niets meer wordt gebouwd”, aldus Lana Gerssen, voorzitter van de NVM vakgroep Wonen.

Volgens Gerssen heeft de woningmarkt vooral last van een tekort aan woningen. “Nieuwe woningen, of het nu huur- of koopwoningen zijn, goedkope of dure woningen, kunnen de druk wegnemen. Ook een betere doorstroming van senioren leidt tot een betere benutting van de woningvoorraad. Kijk beleidsmatig dus niet alleen naar starterswoningen.”

Gerssen pleit voor meer regie. “Er moet goed worden nagedacht voordat er wordt ingegrepen in huurovereenkomsten en de overdrachtsbelasting. Verstoringen die de markt uit evenwicht brengen, moeten worden voorkomen. Meer regie, met oog voor lokaal maatwerk, is cruciaal. Een ministerie van VROM kan hiervoor zorgen.”

De marktactiviteit in commercieel vastgoed is dit jaar aanzienlijk gedaald, met grote gevolgen voor de economie en de ambities voor duurzame groei. Volgens Irene Flotman, voorzitter van NVM Business zijn “meer zekerheid en minder stapeling van regelgeving daarom echt nodig.”

Flotman pleit voor een flinke verlaging van de overdrachtsbelasting. “Hierdoor gaat het aantal transacties omhoog en krijgt de overheid weer meer belasting binnen.” En ook het aanbod zou beter moeten aansluiten bij de vraag, aldus Flotman: “Er moet meer grond beschikbaar worden gesteld voor nieuwe, hoogwaardige kantoren, bedrijfsruimten en logistieke vastgoedprojecten. En ook de transformatie van kantoren naar woningen moet en kan sneller.”

De hulp van de overheid is hierbij onmisbaar: bij de vergunningverlening, bij de uitgifte van grond en de capaciteit van het stroomnet. Flotman: “Wij roepen de overheid op om samen met ons het investerings- en beleggingsklimaat te stimuleren. De overheid moet marktwerking en de ontwikkelopgaven faciliteren en toezicht houden op de plancapaciteit van vastgoed.”

Jos Ebbers, voorzitter van de NVM vakgroep Agrarisch & Landelijk: “De opgave in het landelijk gebied is enorm. Integraal samenhangend beleid in plaats van een eenzijdige focus op stikstof is echt nodig. Een nieuw ministerie van VROM kan de aandacht voor de rol van bodem, water en klimaat bij de inrichting van het landelijk gebied verhogen.”

Ebbers verwacht dat er met de komst van het nieuwe ministerie ook meer ruimte komt voor de rol van instrumenten zoals de ruilverkaveling, die hun waarde in het verleden hebben bewezen. “Zoiets kan en moet opnieuw gebeuren. Maar dan integraal en dus voor alle functies in het buitengebied, niet alleen voor de landbouw.” Ebbers is ook voorstander van een nieuwe variant van de Wet Inrichting Landelijk Gebied (WILG): “Door de inzet van de nieuwe en geavanceerde geografische informatiesystemen kan beleid nog sneller en efficiënter worden uitgevoerd.”

Samenvattend: de NVM is bezorgd over de doorstroming in de woningmarkt, de stabiliteit van het ondernemers- en investeringsklimaat en de vitaliteit van ons landelijk gebied. Maar een crisis benoemen is makkelijker dan een crisis oplossen. De NVM denkt dat een herintroductie van het ministerie van VROM hierbij kan helpen. De NVM en haar makelaars werken daar graag constructief mee samen. De vereniging – die dit jaar 125 jaar bestaat – beschikt over veel data, kennis en ervaring. Die zet de NVM graag in voor het oplossen van de maatschappelijke opgaven van de toekomst, als voorstander van publiek-private samenwerking.